Dierenrechtenorganisaties Bite Back, Animal Rights en Fauna4Life hebben aangiftes ingediend tegen zes personen die betrokken zijn bij het doodschieten van de wolf in Wapse. Dit is onafhankelijk van elkaar gedaan, maar wel in gelijkluidende bewoordingen.
Vanuit Bite Back en Animal Rights is er nu een gezamenlijke persverklaring uitgestuurd, met een volledige uitleg wat de stand van zaken is, de wettelijke kaders die worden gebruikt bij de aangifte en een tijdlijn. In de afgelopen weken zijn we alleen maar meer overtuigd geraakt dat deze wolf onrecht is aangedaan, en we eisen dan ook gerechtigheid!
Wil je de volledige persverklaring lezen? Dan kun je deze hieronder vinden.
Wil je ons steunen in deze juridische strijd? Dan kun je via hier een donatie overmaken.
PERSBERICHT
Afgelopen week hebben de dierenorganisaties Animal Rights, Bite Back en Fauna4Life aangifte gedaan wegens het doden van een wolf in Wapse in strijd met de Habitatrichtlijn, Wet Natuurbescherming en het Wolvenprotocol. De organisaties deden dit onafhankelijk van elkaar, maar in gelijkluidende bewoordingen, bijgestaan door Utopie advocate Cindy van de Ven.
De laffe, brute moord werd begaan op zondag 9 juli 2023 rond 09:15, ruim twee uur nadat de wolf werd aangetroffen bij schapen en geiten van een zogenaamde hobbyboer.
De organisaties hebben aangegeven dat ze verwachten dat de zaak door de milieurecherche behandeld wordt in verband met overtredingen van (Europeesrechtelijke) milieuwetgeving.
Betrokkenen waartegen de aangifte zich richt zijn de burgemeester en loco-burgemeester van Westerveld, de schapen-en geitenhouder en zijn zoon, de schutter en een buurtbewoner die als eerste werd gebeld.
“Het feit dat de burgemeester zijn verhaal diverse keren heeft verandert of aangepast, maakt zijn hele verhaal over de besluitvorming die resulteerde in de executie van de wolf ongeloofwaardig,” zegt Alex Romijn van dierenrechtenorganisatie Bite Back.
Bewijsmiddelen
De organisaties hebben de politie gevraagd om de onbewerkte beelden van het incident op veiligheidscamera(‘s), waarvan het bestaan door LTO Noord is bevestigd, veilig te stellen. Alsmede de telefoongegevens (belhistorie, berichten, foto- en filmmateriaal) van alle aanwezigen op het terrein rond het incident.
Veder dienen de opgestelde rapporten aan het dossier te worden toegevoegd, zoals die van de dierenarts, BIJ12-inspecteur, BIJ12-taxateur en het autopsie rapport van de wolf. Ook het onderzoek van de beet van de dierhouder in het ziekenhuis (aanwezigheid DNA wolf) zou onderdeel moeten zijn van het dossier.
Verder willen de organisaties dat de notulen van de bijeenkomst “Meldingen wolven in Westerveld en ruime omgeving”, waarin de burgemeester gezegd zou hebben dat alle wolven in de gemeente afgeschoten mogen worden, aan het dossier worden toegevoegd.
“Dit was geen ‘probleemwolf’ maar een wolf die natuurlijk, verdedigend gedrag vertoonde toen hij werd aangevallen door de dierhouder met een hooivork en schep in een besloten ruimte,” zegt Pauline de Jong van dierenbeschermingsorganisatie Fauna4Life.
Globale tijdlijn
07:00 uur
De dierhouder ziet een wolf binnen het hek waar hij schapen en geiten houdt. De dierhouder belt een voormalig VVD-Statenlid, die hem adviseert en de burgemeester en een jager belt. De dierhouder gaat de wolf te lijf met hooivork en schep. De wolf zou de dierhouder gebeten hebben. De zoon zou de wolf hebben geslagen met een stok/voorwerp. De wolf zou geprobeerd hebben te ontsnappen, maar dat lukte niet, waarna de wolf zich verstopte onder een zonnepaneel.
07:30 uur
De burgemeester en loco-burgemeester horen van de situatie. De politie adviseert om het hek open te zetten en de stroom van het schrikdraad af te halen, zodat de wolf kan ontsnappen. Dit wordt niet gedaan. De wolf ligt inmiddels al een tijdje angstig, maar rustig, onder een zonnepaneel.
De burgemeester, die zijn verhaal een aantal keren verandert, belt geen wolvendeskundigen. Had hij dat wel gedaan dan was, zo blijkt uit interviews met die deskundigen, benadrukt de wolf vrij te laten en geen schade toe te brengen.
08:30 uur
Burgemeester of loco-burgemeester (namens burgemeester) geeft bevel om de wolf dood te schieten, ondanks dat de wolf al een tijdje rustig onder een zonnepaneel lag.
09:15 uur
Iemand van de politie, vermoedelijk een hondengeleider, executeert de wolf. De wolf lag nog steeds rustig onder het zonnepaneel. Er was dus, ruim twee uur na het mogelijke bijtincident, geen sprake van acuut gevaar of dreiging daarvan. Desondanks is ervoor gekozen de wolf dood te schieten, in plaats van te verjagen of in het uiterste geval te verdoven (de politie moet de minst ingrijpende maatregel kiezen) en buiten het hek uit te zetten.
“Wolvendeskundigen die door diverse kranten werden geïnterviewd, geven allen aan niet gecontacteerd te zijn door de autoriteiten in Wapse/Westerveld, hoewel ze allemaal bereikbaar waren,” zegt Susan Hartland, directeur van dierenrechtenorganisatie Animal Rights. “De experts zijn unaniem in hun oordeel dat niemand het recht had om over te gaan tot deze lynchpartij.”
Wettelijk kader
Artikel 3.5, eerste en tweede lid, van de Wet natuurbescherming (in verband met de Habitatrichtlijn): het is verboden in het wild levende dieren van soorten (...), opzettelijk te verstoren, te vangen of te doden. In dit geval gaat het om een wolf die verstoord, gevangen en gedood is.
Artikel 3.8, eerste lid, van de Wet natuurbescherming: Gedeputeerde Staten kunnen ontheffing verlenen van het hierboven genoemde verbod. Daarvan is in het onderhavige geval geen sprake.
Artikel 175 van de Gemeentewet: in geval van ernstige wanordelijkheden of van rampen, dan wel ernstige vrees voor het ontstaan daarvan, is de burgemeester bevoegd bevelen te geven die hij ter handhaving van de openbare orde nodig acht. Er moet hierbij sprake zijn van een acuut gevaar en daarvan was in dit geval geen sprake. De burgemeester kon zich daarom niet op dit artikel beroepen en tot een "noodbevel" overgaan.
Interprovinciaal wolvenplan, interventie richtlijnen (ofwel: 'Wolvenprotocol'): wanneer de veiligheid acuut in het geding is, kan op last van de burgemeester worden ingegrepen. (...) Bij ingrijpen zal altijd eerst moeten worden overwogen of de situatie met, voor de wolf, niet-dodelijke middelen het hoofd kan worden geboden. (...) Voor het verjagen en in het uiterste geval doden van een wolf is een ontheffing of vrijstelling nodig. (...) Het verjagen van eigen terrein of uit eigen buurt om gevaarlijke situaties te voorkomen is bij de wet niet verboden. (...) Verjaging mag bijvoorbeeld met geluiden of visuele middelen. Het is niet toegestaan de wolf te verwonden.
In het onderhavige geval is de wolf hoogstwaarschijnlijk verwond door de dierhouder en zijn zoon.
Indien blijkt dat inderdaad sprake is geweest van het slaan van de wolf met een stok/voorwerp, gaat ook artikel 2.1, eerste lid, van de Wet dieren op (dierenmishandeling door de dierhouder en zijn zoon).
Ten overvloede
Dit incident had niet plaatsgevonden indien de dierhouder zich aan artikel 1.6, derde lid, van het Besluit houders van dieren, had gehouden en zijn dieren tegen roofdieren, in dit geval de wolf, had beschermd, bijvoorbeeld door een wolfwerend raster te gebruiken dat aan de eisen van BIJ12 voldeed, of de dieren ’s nachts op te hokken.
Ook indien de wolf de mogelijkheid was geboden om te ontsnappen, zoals verplicht volgens het Wolvenprotocol en ook volgens het advies van de politie, had dit voorkomen kunnen worden.
Naast deze strafrechtelijke procedure via aangifte bekijken de organisaties ook welke bestuursrechtelijke maatregelen genomen kunnen worden.
Wie op televisie of in filmpjes op social media wel eens geitjes zorgeloos in het groen ziet dartelen staat er meestal niet bij stil dat er ook een groep geiten is die het veel slechter getroffen heeft.
De misstanden met betrekking tot melkdieren gaan niet alleen koeien, maar ook geiten aan.
Wist je bijvoorbeeld dat zowel in de reguliere als in het overgrote deel van de biologische melkgeitenbedrijven de lammeren meteen na de geboorte van hun moeder worden gescheiden? In de natuur drinken ze wel drie maanden lang melk bij hun moeder.
Deze scheiding is voor zowel moeder als jong zeer stressvol en gebeurt om ziekteoverdracht tegen te gaan en om een onmiddellijke handel van de moedermelk mogelijk te maken.
Mannelijke geitjes (bokjes) zijn waardeloos voor melkveebedrijven en worden als ze gemiddeld zes tot tien weken oud zijn geslacht. Jaarlijks worden zelfs duizenden bokjes geslacht als ze nog maar één week oud zijn!
Een geit die in vrijheid leeft, kan maar liefst twaalf tot zestien jaar oud worden. Hartverscheurend is het dan ook dat melkgeiten al na drie jaar en acht maanden slachtrijp verklaard worden. De reden hiervan is de verminderde melkproductie. Net als een machine die zijn werk niet meer doet, worden ze afgedankt. Het grote verschil is echter dat geiten net als wij emoties hebben. Ze kennen bijvoorbeeld blijdschap en vriendschap, maar ook eenzaamheid en angst.
Zo zijn er meer misstanden te noemen zoals dat een doorsnee melkgeit haar leven slijt in een gesloten stal. Een dieronterend en pijnlijk ritueel is bij uitstek de onthoorning.
Ondanks dat inmiddels in negen provincies een geitenstop geldt blijft het aantal melkgeiten in Nederland groeien. Dit komt doordat de geitenhouders het maximale uit hun vergunning willen halen. Ook in de wetgeving is er dus behoorlijk nog wat werk aan de winkel.
Misschien vraag je je af of je hier iets aan kunt doen. Het antwoord is: zeer zeker!
We kunnen een grote bijdrage leveren aan het verminderen van het aantal melkgeiten. Het beste voor de dieren is zonder twijfel om veganist te worden, maar je kunt al beginnen met voor de koeling in de supermarkt staand te kiezen voor een plantaardig alternatief. De melkgeiten zullen je hier in ieder geval zeer dankbaar voor zijn!
Roofvogel- en uilenshows staan garant voor dierenleed, maar worden een steeds populairdere vorm van entertainment. De vogels worden vaak onder slechte omstandigheden en in een compleet onnatuurlijke omgeving vastgehouden. De meeste bezoekers realiseren zich niet hoeveel dierenleed er schuilgaat achter deze shows. Waarom zou je roofvogel- en uilenshows niet moeten bezoeken?
Welzijnsproblemen
Eén van de belangrijkste problemen is dat de dieren slecht zijn gehuisvest. Het wordt de vogels onmogelijk gemaakt om natuurlijk gedrag te vertonen en dat heeft een negatief effect op het welzijn van de dieren. De vogels zitten het overgrote deel van hun leven opgesloten in een klein hok of vastgebonden met een touw aan een blok en kunnen nauwelijks vliegen. Ze krijgen niet de kans hun jachtinstinct te volgen, maar worden hongerig gehouden zodat ze gemakkelijk met voedsel kunnen worden gemanipuleerd. Ook kunnen de vogels niet hun eigen partner kiezen, niet een nest bouwen en niet hun jongen grootbrengen. Tijdens shows worden deze van nature schuwe dieren, die het liefst zo ver mogelijk bij mensen uit de buurt blijven, geconfronteerd met bezoekers die de vogels van dichtbij kunnen zien en zelfs aanraken. En uilen, nachtdieren bij uitstek, worden tentoongesteld in het volle daglicht.
Groeiende handel
Tijdens shows raken mensen gefascineerd door de vogels en besluiten ze roofvogels en uilen als huisdier aan te schaffen. Echter, roofvogels zijn niet geschikt als huisdier. Particulieren kunnen het dier niet bieden wat het nodig heeft.
Daar komt bij dat de groeiende vraag naar vogels heeft geleid tot een levendige handel. Afhankelijk van de soort kan een vogel tientallen tot duizenden euro’s opleveren. Om aan de vraag te voldoen, worden er dieren speciaal voor dit doel gefokt in gevangenschap. Ook worden er jonge vogels en eieren uit nesten weggeroofd.
Gevolgen van ontsnappingen
Het komt regelmatig voor dat vogels ontsnappen tijdens shows. Bij particulieren komen ontsnappingen nog veel vaker voor. Soms worden dieren zelfs doelbewust losgelaten. Dit vormt om te beginnen een groot risico voor de vogels zelf. Regelmatig komt het voor dat het dier een riem of veter meesleurt aan de poot. De vogel kan daarmee vast komen te zitten, met een gruwelijke hongerdood als gevolg. De ontsnapte vogels zijn meer aan mensen gewend en komen daardoor dichter bij mensen in de buurt. Dit kan zorgen voor overlast, bijvoorbeeld met schijnaanvallen.
Ook de natuur loopt risico. Roofvogel- en uilenshows zijn nauw verweven met de fok van roofvogels en uilen. Daarbij wordt vaak hybridisatie toegepast, wat inhoudt dat er verschillende diersoorten worden gekruist. Ook niet-inheemse vogels en hybride vogels ontsnappen geregeld en een deel van de ontsnapte vogels wordt nooit teruggevonden of gevangen. Er kan dan faunavervalsing ontstaan, waarbij een diersoort die van oorsprong niet in de natuur hoort, zich daar vestigt en voortplant. Vaak gaat dit ten koste van inheemse diersoorten, bijvoorbeeld door verstoring, lastigvallen en genetische vervuiling.
Misleidende voorlichting
Roofvogel- en uilenshows worden gegeven onder het mom van voorlichting, maar een bezoek aan een dergelijke show is weinig educatief. Tijdens vogelshows wordt vrijwel geen, of zelfs foutieve, informatie over de dieren verstrekt. Los daarvan mogen we onszelf natuurlijk afvragen wat de educatieve waarde is van dieren die verplicht voor een groot publiek kunstjes moeten opvoeren in ruil voor eten. Een publiek dat diezelfde dieren vaak ook nog eens mag aanraken en aaien. Het heeft niets met de natuur van de vogels te maken. Hetgeen je er bovenal leert, is dat de belangen van dieren ondergeschikt zijn aan entertainment van mensen, ongeacht de nadelige gevolgen voor de dieren zelf.
Zo vrij als een vogel!
Roofvogels en uilen zijn geen gebruiksvoorwerpen om mensen mee te entertainen, maar levende wezens. De belangen van dieren worden bij roofvogel- en uilenshows ondergeschikt geacht aan die van de mens en het welzijn van de dieren wordt hierbij geschaad. Roofvogels en uilen horen niet in een hok, maar zo vrij als een vogel. In de Nederlandse en Belgische natuur komen 23 soorten roofvogels en uilen voor. Ga op pad met een verrekijker en bewonder de dieren op respectvolle afstand in het wild. Dat is pas écht leerzaam; in de natuur zijn de vogels in hun volle glorie, daar kan je zien hoe ze zich in het wild gedragen, daar waar ze thuishoren, daar waar ze volledig hun zelf kunnen zijn, hun keuzevrijheid hebben en hun natuurlijk gedrag kunnen vertonen.
Bronnen en links:
Bite Back is zwaar ontgoocheld in het advies van de Raad voor Dierenwelzijn, werkgroep dolfijnen die haar oren enkel laat hangen naar de gevangenschapsindustrie
Het advies van de Raad voor Dierenwelzijn betreffende het huisvesten van dolfijnen is ‘een moeizaam bekomen maar eerbaar compromis over de levenskwaliteit van de zes dolfijnen’ geworden. Klinkt goed, zou je zeggen. De werkelijkheid is helemaal anders. Compromis, of beter gezegd koehandel, is het zeker geworden. Maar eentje van die aard dat 2 zichzelf respecterende dierenorganisaties (de helft van de vertegenwoordiging van de dierenorganisaties), namelijk Planète-Vie en Sea First Foundation, het niet over hun hart kregen om voor akkoord te tekenen. Heel begrijpelijk als je het advies leest van een Raad die een sluiting van het dolfinarium nooit voor ogen heeft gehad, maar uitgaat van het feit dat enkele welzijnsverbeteringen (een groter zwemvolume, wat verrijking, wat meer sociale interacties en een buitenbassin) voldoende zijn om het welzijn van deze hoogst intelligente en hypersociale dieren te garanderen.
‘Wetenschappelijke studies in de modernere Europese dolfinaria kunnen inderdaad geen duidelijke en eensgezinde stressindicatoren aantonen bij deze soort. Bij gebrek aan een eenduidig bewijs voor gestoord welzijn bij dolfijnen in dierentuinen, blijkt de discussie eerder een discussie over ethiek, conservatie, maatschappelijk draagvlak en educatie te zjin.’ Hebben de dames en heren van de Raad dan echt nooit bijvoorbeeld het rapport ‘The Case against Marine Mammals in Captivity’ gelezen?‘(http://
Stel je voor dat je als Raad voor Dierenwelzijn eens de kant zou kiezen van de 6 dolfijnen die daar opgesloten zitten in een betonnen gevangenis, zonder direct zonlicht of buitenlucht, zonder zeewater, zonder getijden.
Stel je voor dat je het als Raad voor Dierenwelzijn in de plaats van kwantiteit eens zou hebben over levenskwaliteit. Geen enkele van de 6 dolfijnen in het Boudewijn Seapark leidt een echt dolfijnenleven.
Elke aangeboren gedraging die genetisch bepaald is wordt gefnuikt, hun sociale organisatie, hun taal, hun cultuur, hun gevoelsleven en seksleven, hun fysieke en intellectuele capaciteiten worden in de kiem gesmoord. In plaats hiervan mogen ze voor wat dode vis groteske kunstjes opvoeren, en dat is dan hun verrijkingsprogramma.
Maar gelukkig krijgen ze een buitenbassin. ‘Op lange termijn (12 jaar na aanpassing van MB) zijn –niet zozeer vanuit welzijnsvisie maar wel als effectief antwoord op de maatschappelijke vraag- structurele aanpassingen nodig.’ Je houdt het bijna niet voor mogelijk. Met andere woorden: eigenlijk hebben die dolfijnen (die van nature uit migreren en in het wild meer dan 100 kilometer per dag zwemmen) helemaal geen buitenbassin nodig, ’t is maar om wat emotionele dierenvrienden te sussen dat het Boudewijn Seapark deze aanpassingen beter doorvoert. Kan al tellen voor een Raad voor Dierenwelzijn.
Ook al beweren ze het tegendeel, niets in het verleden wijst er echter op dat het dolfinarium gewonnen is voor zo’n buitenbassin, noch dat ze betrouwbaar zouden zijn in het opvolgen van richtlijnen. In een artikel van La Libre Belqique van 27/01 verklaart het Boudewijn Seapark dat dolfijnen in de openlucht laten contact met vogels zou toelaten, en die zijn drager van ziektes. (http://www.lalibre.be/
Als we te horen krijgen dat het ‘onrealistisch is om te eisen dat dolfinaria verdwijnen’, waarom zijn er dan op de dag van vandaag al zoveel Europese landen die de aanwezigheid van dolfinaria op hun grondgebied verbieden of waar er geen meer zijn? Wat kunnen Oostenrijk, Cyprus, Ierland, Tsjechië, Slovakije, Estland, Letland, Hongarije, Polen en Luxemburg meer dan wij zouden kunnen? Hoe komt het dat India het juridische statut van ‘niet-menselijke persoon’ kan toewijzen aan dolfijnen, en zo de gevangenschap van dolfijnen en dolfinaria kan verbieden, en waarom moet België achterop hinken met wat welzijnsmaatregeltjes? Is dit het ‘best practice’ principe? Een gemiste kans, dat is duidelijk.
Als advocaten voor de rechten van dieren zal Bite Back blijven ijveren voor de vrijspraak van de 6 dolfijnen en alle andere dieren in het dolfinarium Boudewijn Seapark, niet voor een grotere cel, noch een buitenbassin. Door wie zouden de dolfijnen het liefst vertegenwoordigd worden, als ze zouden kunnen kiezen? Door iemand die gaat voor alle kans op vrijheid, of iemand die hun gevangenschapsomstandighed
Benjamin Loison,
Namens Bite Back vzw
