Zondag 24 oktober protesteerde Bite Back met vijf activisten bij
circus Althoff, dat was neergestreken in Zeist.Het circus had onder andere een act met koeien en honden. Geen wilde dieren dus. Maar Bite Back is voor vermaak zonder dieren en is van mening dat dieren beter verdienen. Een dier hoort niet gedwongen te worden kunstjes uit te halen voor de mensen.
Tijdens de actie konden we diverse voorbijgangers en circusbezoekers informeren over het circus door middel van het uitdelen van flyers. Sommige van de bezoekers maakten nog een praatje met ons want ze wilden wel meer weten over het dierenleed achter het circus. Diverse voorbijgangers staken ook de duim naar ons op en gaven te kennen het met ons eens te zijn.
Helaas vond het circuspersoneel het op een gegeven moment nodig ons te intimideren. En kinderachtig bezig te zijn door ons spandoek uit onze handen te trekken en dergelijke. Natuurlijk laten wij ons hierdoor niet van de wijs brengen en zullen we blijven doorgaan met dit soort acties totdat circussen met dieren tot het verleden zullen behoren.
Op 7 juli jongstleden voerde dierenrechtenorganisatie Bite Back actie bij circus Belly Wien vanwege het gebruik van dieren in het circus. Bite Back vindt het onrespectvol en onacceptabel hoe circussen dieren misbruiken en huisvesten. Woordvoerder Alex Romijn: ¨Dieren in het circus leven voornamelijk in kleine hokken, stallen of op een klein stukje afgezet terrein. Dit is volledig ontoereikend voor de dieren. Circussen gaan er van uit dat dieren genoeg hebben aan een hapje, drankje en een dak boven hun hoofd. Dat is natuurlijk niet zo. Dieren hebben allen soorteigen gedrag en behoeften en als ze dit niet kunnen uiten, dan vertaalt zich dat in veel stress en verveling. Dit uit zich bij circusdieren in stereotype gedrag, bijvoorbeeld te herkennen aan constant herhalende bewegingen door de dieren.¨
Het leven voor een circusdier is dus werkelijk een ware hel: gedwongen optredens, verveling, weinig ruimte om natuurlijk gedrag te uiten, veel stress, eentonige kunstjes, trainingen vaak gedaan via geestelijk en/of fysiek geweld, veel reizen en kunstjes die tegen het natuurlijk gedrag in gaan.
Alex Romijn: ¨Met deze actie proberen we de aandacht te vestigen op de situatie van de dieren en mensen bewust te maken dat ze ook kunnen kiezen voor vermaak zonder dieren. Ook voor kinderen zijn er veel educatievere vormen van vermaak te vinden, en dit zonder diergebruik. Kinderen leren tijdens een circusvoorstelling dat het OK is om over dieren te heersen met zwepen en hen in kleine kooien op te sluiten. Is dat het signaal dat we de volgende generatie willen meegeven?¨
Circus Belly Wien is een berucht circus. Al jaren lang laten ze een spoor na van vele gewelddadigheden tegenover bezoekers, omwonenden, politie, gemeente- ambtenaren en demonstranten. Ook ontsnappingen van (gevaarlijke) dieren, jatten van spullen en overtredingen horen bij het spoor dat ze achterlaten. Alex Romijn: ¨De gedragingen van dit circus zeggen eigenlijk al genoeg. Dit circus moet direct stoppen. ¨
Meer over circus Belly Wien vind je hier.
Tijdens een bezoek van circus Moskou-Holiday aan Zeist werd het circus opgewacht door Bite Back activisten uit de buurt. Tijdens de voorstellingen van dinsdag en ook op de voorstelling op donderdag 22/10 waren activisten van Bite Back aanwezig om mensen flyers aan te bieden over het dierenleed in het circus.
Hoewel door de circusdirecteur gedreigd werd met de waterspuit, bleef alles rustig en reageerden de mensen zeer positief. Sommigen kwamen wel even kijken bij het circus, maar besloten toch naar aanleiding van onze flyer om niet naar binnen te gaan. Andere voorbijgangers kwamen langs om ons succes te wensen en te vertellen dat ze achter ons stonden.
Voorafgaand aan het bezoek van het circus aan Zeist hadden een aantal activisten al bij vele winkels een flyer langsgebracht. Dit resulteerde in het feit dat diverse winkels de circusposters uit hun etalage haalde.
Tijdens een vreedzame flyeractie door locale activisten donderdagavond in Uitgeest, ondersteund door activisten van Bite Back, is circus Belly Wien wederom gewelddadig uit de hoek gekomen. Een activist raakte tijdens het incident zo gewond dat hij naar het ziekenhuis moest. Gelukkig maakt de activist het op dit ogenblik naar omstandigheden redelijk en is momenteel uit het ziekenhuis.
Het circus Belly Wien laat sinds zijn bestaan een spoor achter van geweld tegenover vreedzame activisten, tegen bezoekers en tegen agenten. Ook hebben ze eerder spullen gejat van activisten. Dit gewelddadig gedrag gebeurde niet alleen in Nederland: ook zijn er talrijke incidenten geweest in Oostenrijk en Duitsland. Hierdoor zijn ze in deze landen ook niet meer gewenst. Tijdens de actie bedreigden de circusmedewerkers de 4 activisten (die enkel flyers uitdeelden). Op een gegeven moment begonnen de circusmedewerkers gewelddadig op te treden. Een activist kwam daardoor op de grond terecht en werd door minstens 3 circusmedewerkers geschopt en geslagen, terwijl hij op de grond lag in de ‘foetushouding’.
Het circus zeult talrijke dieren rond tijdens hun gereis. Recentelijk zijn er ook vragen gerezen rondom hun giraf (http://www.circusleed.nl/news/134) , die - hoewel een sociaal dier - gewoon alleen staat (zie foto). De vraag is waar de giraf vandaan komt. Een onderzoeksjournalist vroeg het na, maar werd naar een dierentuin gestuurd waar de giraf vandaan zou komen. Deze dierentuin wist echter niet van het bestaan van het circus af. Het recente onderzoek door het ministerie rondom circussen geeft tevens aan dat het welzijn van de dieren bij het circus in het geding is.
Bite Back roept op om circus Belly Wien te verbieden op te treden in Nederland. De gewelddadigheden tegenover activisten, bezoekers en politie is te vaak gebeurd vanuit dit circus. Een circus dat zo gewelddadig is tegenover mensen zal net zo hard zijn tegenover zijn dieren (als het al niet harder is). Bite Back pleit trouwens voor een verbod op het gebruik van alle dieren in het circus en overweegt om aankomende zondag een actie te houden bij Belly Wien.
Meer info vind je ook op: www.voorvermaakzonderdieren.org
Op woensdag 5 augustus voerden activisten van dierenrechtenorganisatie Bite Back opnieuw actie bij circus Herman Renz in het kader van de campagne ‘Voor vermaak zonder dieren’. Bite Back deed dit om duidelijk te maken dat circusdieren lijden.
Een recent rapport over het welzijn van dieren in het circus bevestigde wat Bite Back al jaren verkondigde en documenteerde. Bite Back geeft wel aan dat het onderzoek nog tekort schiet om een totaalbeeld te geven en dat het in werkelijkheid nog erger gesteld is met de dieren in het circus. De dieren worden gedwongen om op te treden en lange reizen te maken. Ze worden opgesloten en vastgeketend en lijden onder stress en verveling. Tijdens de actie van 5 augustus informeerden we de bezoekers van Circus Herman Renz over deze wantoestanden en vroegen hen om te kiezen voor vermaak zonder dieren.
Tijdens de actie beeldden verkleedde activisten uit hoe dieren in het circus behandeld worden. Een dompteur met een echte olifantenhaak liet zien hoe olifanten in de circuswereld getraind en mishandeld worden. Activisten speelden recente beelden (http://www.youtube.com/watch?v=i8FRGkavNWU ) na, die laten zien hoe de olifant Baby bij circus Herman Renz bevolen wordt om haar behoefte te laten doen.
Deze olifant wordt helemaal alleen gehouden in het circus, hoewel eigen brancheregels aangeven dat een olifant een sociaal dier is en dus niet in afzondering gehouden mag worden. Als reden geeft het circus aan dat het dier niet met andere olifanten om kan gaan. Dat het dier zich niet sociaal gedraagt, kan betekenen dat het dier slecht opgevoed is en/of last heeft van het Post Traumatische Stress Syndroom (PTSS) [1] Dit kan de nodige gevaren inhouden voor circusbezoekers.
Circus Herman Renz is bovendien al eerder betrapt op leugens en geweld tegen dieren. In 2006 werden zij betrapt op het gebruik van een olifantenhaak (http://www.circusleed.nl/page/9), terwijl clown Milko op dat moment aangaf dat deze niet meer gebruikt werd. In 2008 overtrad Herman Renz de dierenwelzijnsregels in België. Daarenboven houdt circus Herman Renz dus, tegen eigen brancheregels in, een sociaal dier als een olifant helemaal alleen. “Minister Verburg wil strenge regels in 2011, maar dat zal niet helpen,’ licht Alex Romijn van Bite Back toe. “Ten eerste zijn de regels ontoereikend en ten tweede overtreden circussen nu al massaal en systematisch regels (zelfs als ze die zelf opgesteld hebben). Het is tijd dat er een verbod komt. Als je bedenkt dat Bolivia bijvoorbeeld onlangs nog een totaal verbod heeft ingesteld op dieren in het circus (wild of gedomesticeerd) na onderzoek, durf ik te beweren dat Nederland op het gebied van dierenwelzijn achterloopt!”
Bite Back wil dat de olifant Baby een beter leven krijgt en roept op om de olifant naar een gespecialiseerde opvang te brengen.
Bite Back roept tegelijkertijd de gemeente Amsterdam op om onmiddellijk het goede voorbeeld te geven en geen toegang te geven aan circussen met dieren. Amsterdam heeft een voorbeeldfunctie en kan hiermee vele gemeenten meetrekken. Dat zou een duidelijk signaal zijn aan de minister.
[1] Post-Traumatic Stress and Elephants in Captivity, G.A. Bradshaw Ph. D & Lorin Lindner Ph.D., http://www.elephants.com/ptsd/Bradshaw&Lindner_PTSD-rev.pdf
Zeist – Het langverwachte rapport over de circusdieren is uitgekomen. Helaas misten de onderzoekers de moed om te pleiten voor een verbod op het gebruik van (wilde) dieren in het circus. Hoewel het rapport deels bevestigt wat Bite Back al jaren aangeeft na eigen onderzoek, faalt het rapport bij het geven van een totaalbeeld van het leven van de dieren. Bite Back blijft daarom pleiten voor een totaalverbod op het gebruik van elk dier in het circus.
Bite Back vindt het onacceptabel hoe circussen dieren misbruiken en huisvesten. Alex Romijn: “Dieren in het circus leven voornamelijk in kleine hokken, stallen of op een klein stukje afgezet terrein en staan veel vastgeketend (wat het rapport ook bevestigt). Dit is volledig ontoereikend voor de dieren. Dieren hebben allen soorteigen gedrag en behoeften en als ze dit niet kunnen uiten, dan vertaalt zich dat in veel stress en verveling. Dit uit zich bij circusdieren in stereotype gedrag, bijvoorbeeld te herkennen aan constant herhalende bewegingen, zoals het ‘waven’ van olifanten. Het rapport geeft ook duidelijk aan dat dit stereotype gedrag veelvuldig voorkomt als gevolg van de aantasting van het welzijn van de circusdieren.”
Minister Verburg wil naar aanleiding van dit rapport strengere regels opstellen. Niet alleen jaren te laat, maar helaas zal dit ook vooral een wassen neus blijken te zijn. Zoals ook duidelijk te merken is in België, waar er strengere regelgeving kwam na de afzwakking - onder druk van de circuslobby - van een algeheel verbod, overtreden zo goed als alle circussen deze regels op een systematische manier. De regelgeving is er, de implementatie ervan is een lachertje: circussen weten dit maar al te goed dat ze keer op keer verwittigingen krijgen, en voelen zich verheven boven de wet. Zelfs circus Herman Renz negeerde de regels in 2008 toen ze in België waren. Maar ook in Nederland toert dit circus rond met één olifant, terwijl de eigen branche richtlijnen zeggen dat ze met minimaal twee moeten zijn: een olifant is immers een sociaal dier. Herman Renz loog daarnaast in 2006 ook over het gebruik van de olifantenhaak en gaf de dieren klappen. [1]
Geen wonder dat de Vereniging Nederlandse Circus Ondernemingen (VNCO) tevreden en opgelucht reageert op het nieuws: ze kunnen immers vrolijk verder gaan met waar ze mee bezig waren, namelijk het uitbuiten van dieren.
Het onderzoek vertoont ook pijnlijke hiaten: zo werden de onderzoekers van het rapport bijvoorbeeld stelselmatig geweerd van elke training. Uit de waargenomen angst van de dieren tijdens de voorstelling kon echter worden opgemaakt dat training op basis van dominantie gebeurt.
Bite Back roept de minister en de politiek op om niet voor het halve werk te gaan, maar écht op te komen voor de circusdieren door, zoals bijvoorbeeld in Oostenrijk, alsnog te gaan voor een verbod. Alleen daarmee is ook de garantie te geven dat de dieren niet lijden voor vermaak. Bite Back zal blijven actie voeren voor de vrijheid van de dierenslaven van het circus, totdat een algeheel verbod er komt.
Alex Romijn, woordvoerder Bite Back: “Eens zullen we schaamtevol terugkijken naar deze tijd en ons afvragen hoe we ons zo superieur en arrogant tegenover de dieren konden gedragen. Net zoals we het nu beschamend vinden om misvormde, gehandicapte mensen en andere rassen tentoon te stellen op reizende kermissen, wat vroeger doodnormaal was.”
[1] http://www.voorvermaakzonderdieren.org/page/9
LEES HIER HET PERSBERICHT VAN HET MINISTERIE EN DE ORIGINELE RAPPORTEN
Op vrijdag 24 juli 2009 heeft Bite Back een protestactie gehouden voor de premièrevoorstelling van circus Herman Renz in Amsterdam. Traditiegetrouw komen er bij deze voorstelling veel pers en Bekende Nederlanders. Ook dit jaar was dat weer het geval. Om het dierenleed bij circus Herman Renz en andere circussen onder de aandacht te brengen en te pleiten voor vermaak zonder dieren hield Bite Back een publieksvriendelijke actie. Naast de activisten met spandoeken, protestborden en flyers was er een straatact die uitbeeldde hoe dieren misbruikt worden in het circus.
Naast een 'dompteur' waren er twee activisten verkleed als leeuw en als olifant. De leeuw droeg een stopbord en de olifant zat geketend. Beiden werden door de 'dompteur' opgedragen kunstjes te vertonen. Hoewel dit een straatact was geldt dit helaas als standaard voor de dieren in het circus. Elke dag gedwongen optredens doen en daarnaast lang opgesloten zitten in hokken of zelfs geketend vast zitten: dat is het ‘leven’ van een circusdier!
Tijdens de actie hebben we veel mensen flyers kunnen overhandigen om hen met deze informatie bekend te maken. De reacties waren vaak neutraal.
Bij de première waren er ook heel wat genodigden die vrijkaartjes hadden gekregen of goede vrienden waren met circus Herman Renz. Deze laatste groep reageerde erg bot en stonden niet open voor discussie.
Een persoon maakte zich boos omdat een activist zei dat in Nederland ook olifantenhaken gebruikt worden. Dat geloofde die niet. Circus Herman Renz is echter al eerder betrapt op leugens en geweld tegenover dieren. In 2006 werden zij betrapt op het gebruik van een olifantenhaak (http://www.circusleed.nl/page/9), terwijl clown Milko op dat moment aangaf dat het iets van vroeger was. In 2008 overtrad Herman Renz de dierenwelzijnsregels in België. Ook houdt circus Herman Renz, tegen eigen brancheregels in, een sociaal dier als een olifant helemaal alleen.
Het leven voor een circusdier is dus werkelijk een ware hel: gedwongen optredens, verveling, weinig ruimte om natuurlijk gedrag te uiten, veel stress, eentonige kunstjes, trainingen vaak gedaan via geestelijk en/of fysiek geweld, veel reizen en kunstjes die tegen het natuurlijk gedrag in gaan.
Alex Romijn: “Met deze actie proberen we de aandacht te vestigen op de situatie van de dieren en mensen bewust te maken dat ze ook kunnen kiezen voor vermaak zonder dieren. Ook voor kinderen zijn er veel educatievere vormen van vermaak te vinden, en dit zonder diergebruik. Kinderen leren tijdens een circusvoorstelling dat het OK is om over dieren te heersen met zwepen en hen in kleine kooien op te sluiten. Is dat het signaal dat we de volgende generatie willen meegeven?”
De actie van Bite Back werd gehouden in het kader van de 'Voor vermaak
zonder dieren' campagne.
Qua media kreeg de actie aandacht van:
Activisten van dierenrechtenorganisatie Bite Back hebben op woensdag 15 juli voor de aanvang van de voorstelling actie gevoerd bij het Freiwald Menagerie Circus in het kader van de campagne ‘Voor vermaak zonder dieren’. Dieren dienen niet gebruikt te worden voor vermaak en lijden daarnaast ook ernstig onder dit circusbestaan. De dieren krijgen te maken met gedwongen optredens, stress, verveling, lange reizen, lange opsluiting of vastketening. Gedurende een uur voordat de show begon informeerden we de bezoekers over dit dierenleed dat achter het circus schuil gaat. Hoewel een enkele circusvriend het niet kon nalaten op hoge (agressieve) toon tegen ons te praten, waren de reacties over het algemeen positief. Sommige bezoekers gaven eerlijk aan dat ze er nog niet zo over nagedacht hadden, maar zouden onze flyer doorlezen en hopelijk volgende keer ook kiezen voor vermaak zonder dieren.
De actie bestond uit een straatact. Een activist verkleed in een olifantenpak werd door een dompteur met een zweep gedirigeerd om een pirouette te draaien. Hiermee werd uitgebeeld hoe dieren gedwongen worden belachelijke acts uit te voeren, die tegen hun natuurlijk gedrag in gaan en bovenal geen enkel respect tonen jegens het dier.
Het circus stond in Zeist meerdere dagen: daarom was er vrijdagavond nogmaals een actie. Hierbij hebben een paar activisten van Bite Back nogmaals bezoekers geinformeerd. Ook deze actie was succesvol. Mensen reageerden positief en zouden in het vervolg wat meer bij het dierenleed achter de schermen stil staan.
Bite Back vindt het onrespectvol en onacceptabel hoe circussen dieren misbruiken en huisvesten. Woordvoerder Alex Romijn: “Dieren in het circus leven voornamelijk in kleine hokken, stallen of op een klein stukje afgezet terrein. Dit is volledig ontoereikend voor de dieren. Circussen gaan er van uit dat dieren genoeg hebben aan een hapje, drankje en een dak boven hun hoofd. Dat is natuurlijk niet zo. Dieren hebben allen soorteigen gedrag en behoeften en als ze dit niet kunnen uiten, dan vertaalt zich dat in veel stress en verveling. Dit uit zich bij circusdieren in stereotype gedrag, bijvoorbeeld te herkennen aan constant herhalende bewegingen door de dieren.”
Het leven voor een circusdier is dus werkelijk een ware hel: gedwongen optredens, verveling, weinig ruimte om natuurlijk gedrag te uiten, veel stress, eentonige kunstjes, trainingen vaak gedaan via geestelijk en/of fysiek geweld, veel reizen en kunstjes die tegen het natuurlijk gedrag in gaan.
Alex Romijn: “Met deze actie proberen we de aandacht te vestigen op de situatie van de dieren en mensen bewust te maken dat ze ook kunnen kiezen voor vermaak zonder dieren. Ook voor kinderen zijn er veel educatievere vormen van vermaak te vinden, en dit zonder diergebruik. Kinderen leren tijdens een circusvoorstelling dat het OK is om over dieren te heersen met zwepen en hen in kleine kooien op te sluiten. Is dat het signaal dat we de volgende generatie willen meegeven?”
In het publieke debat rond dierproeven zijn het steevast de ethische argumenten die naar boven komen. Maar er zijn ook heel wat wetenschappelijke redenen om experimenten op dieren stop te zetten.
Daarom lanceert Bite Back het Platform voor Wetenschap zonder Dierproeven (PWD), een website met wetenschappelijke argumenten tegen het gebruik van dierproeven in medisch onderzoek. Met de site lanceert Bite Back ook een fonds dat dierproefvrij onderzoek financieel zal ondersteunen.
'De wetenschappelijke discussie is in Nederland sterk onderbelicht in het publieke debat', aldus Alex Romijn. 'Men gaat er standaard vanuit dat dierproeven mensenlevens redden. Met het platform willen we wetenschappelijke informatie bij het publiek brengen die aangeeft waarom dierproeven juist mensen in gevaar brengen.'
Mensen zijn dieren, maar dieren zijn geen mensen. Resultaten verkregen uit dierproeven geven geen garantie op resultaat bij mensen. Er is vaak zelfs een enorm verschil tussen resultaten bij mensen en bij de dieren die het dichtst bij ons staan, concludeert de website.
'Ervan uitgaan dat een medicijn werkt of een stof veilig is omdat dit bij apen of muizen het geval is, kan dus ronduit gevaarlijk zijn', aldus Alex Romijn.
Maar dat is nog niet alles. Dierproeven kunnen er ook voor zorgen dat medicatie tegengehouden wordt. Als een middel bij dieren niet werkt, wordt het van de markt geweerd. En dat terwijl het bij mensen net wel een positief resultaat zou kunnen opleveren. Hiervan worden op de site meerdere voorbeelden gegeven.
De Food and Drugs Administration, een toonaangevende instantie in de VS, geeft aan dat 92% van de via dierproeven ontwikkelde medicatie nooit op de markt komt[1], omdat het middel na klinische testen op mensen niet efficiënt of schadelijk blijkt. Uit een recent artikel in de New York Times blijkt dat slechts 1 op de 20 behandelmethoden voor kanker op de markt komt[2]. Slechts een vijfde daarvan blijkt echt te werken bij mensen. Dierproeven zijn dus duidelijk niet efficiënt.
Daarom zijn er over de hele wereld steeds meer wetenschappers die pleiten voor een totale afschaffing van dierproeven - vanuit medisch en wetenschappelijk standpunt. Deze meningen, visies en informatie bundelt Bite Back op dierproeveninformatie.nl.
Gelukkig bestaan er heel wat alternatieve methoden die dierproeven overbodig maken en waarmee je zelfs betere resultaten kan behalen. Zo kan heel wat bereikt worden met cel- en weefselculturen, analytische technologieën, moleculair onderzoek, post mortem studies (autopsies), computermodellen, epidemiologische studies (populatiestudies) en ethisch klinisch onderzoek met vrijwillige patiënten en gezonde mensen. 'Belangrijk is dat we af moeten stappen van het dierproefonderzoek en moeten richten op mensspecifieke resultaten', aldus Romijn.
Tegelijkertijd met de lancering van het Platform voor Wetenschap zonder Dierproeven, lanceert Bite Back een fonds om geld in te zamelen voor dierproefvrij onderzoek. Het fonds steunt artsen en wetenschappers die diervrij en dierproefvrij onderzoek verrichten.
De website dierproeveninformatie.nl werd gelanceerd, maar is ondertussen (anno 2020) reeds opgeheven.
Het lijken vriendelijke, keurige mensen die ons begroeten in het Centraal Dierenlaboratorium (CDL) van de Radboud Universiteit in Nijmegen. Maar terwijl ze mij van een stevige handdruk voorzien, ril ik bij de gedachte dat deze beleefde mensen bijdragen aan het martelen en doden van honderden dieren in naam van de wetenschap.
Mevrouw Merel Ritskes-Hoitinga, hoofd van het CDL en hooglerares proefdierkunde, nodigde Bite Back woordvoerdster Marianne Huiberts tijdens een debat in het programma 'Rondom 10' uit voor een rondleiding. En hier zitten we dan. Ze legt ons met de glimlach uit dat ze in het CDL resoluut gaan voor openheid en dialoog - geen discussie, want dat woord heeft een negatieve bijklank. Om die reden vinden er wekelijks rondleidingen plaats doorheen de steriele gangen van het labo. Klassen vol middelbare scholieren krijgen hetzelfde verhaal te horen: dat het CDL haar best doet om het dierenwelzijn van de Rhesusapen, konijnen, muizen en andere proefdieren te garanderen via verrijkte kooien, groepshuisvesting en verdoving. Dat de instelling alles in het werk stelt om het ongerief - hun term voor pijn, angst, stress en verveling - tot een minimum te beperken. Het moet gezegd dat het CDL opvallend open is over haar doen en laten, hetgeen niet van veel andere labs kan gezegd worden.
Bovendien zitten bij ons aan de discussietafel mensen die zich zoet houden met het realiseren van de zogenaamde 3 V's, een stokpaardje van mevrouw Ritskes waarmee ze aan wil tonen dat ze voor dezelfde doelstellingen gaat als 'ons, dierenrechtenactivisten', namelijk Verfijning, Vermindering en Vervanging. Bite Back gaat echter voor de 1 A: Afschaffing van alle dierproeven.
Wel zijn we het op een aantal punten roerend eens. Een deel van de fondsen van het Centraal Dierenlaboratorium komen van goede doelen zoals de Hartstichting en zowel Bite Back als het CDL vindt dat hier meer openheid over zou moeten zijn naar donateurs toe. Beide partijen betreuren het tevens dat het zo'n 15 jaar duurt vooraleer een alternatief voor dierproeven goedgekeurd is door de Europese instanties. Ook jammer is dat zo'n 30 % van de dierproeven verplicht zijn bij wet. Voor de overige 70% bestaat geen wettelijke bepaling.
De humane dierproefnemer ?
Het woord wordt gegeven aan dokter De Boode, neonatoloog ofwel redder van te vroeg geboren kinderen, die ons met spijt in de stem zijn verhaal doet. Na grondig vooronderzoek en het gebruik van computermodellen - die vaak een goed alternatief vormen voor dierproeven - deed hij testen op 10 pasgeboren lammeren en biggen om daaruit conclusies te trekken rond de bloedsomloop van pasgeboren mensen. Met een emotioneel betoog rechtvaardigt hij deze proeven.
Het CDL weet donders goed waarom ze deze drukbezette man laten opdraven. Hij is het schoolvoorbeeld van de 'humane dierproefnemer' die zich genoodzaakt zag om te testen op dieren om pasgeboren ukkies te redden. Wanneer een activist hem vraagt of hij tijdens die proeven vaststellingen heeft gedaan die afweken van zijn computermodellen, knikt hij echter nee. De computermodellen bleken dus te kloppen en de lammetjes en biggen bevestigden dit enkel.
Het mag echter duidelijk zijn dat indien alle proefdiernemers op dezelfde wijze als meneer De Boode te werk zouden gaan, er slechts een handjevol proefdieren hun dagen in labo's zouden slijten. In de praktijk zijn er zo'n 600.000 dierproeven per jaar in Nederland alleen al. Een pakkend relaas dus van een man waarmee je bijna medelijden zou krijgen omdat hij op dieren 'moest' testen, maar helaas niet representatief. Al kan ik me perfect voorstellen dat ik als middelbare scholier die niets over dierproeven weet, een vertekend, positiever beeld over deze sector zou krijgen.
Televisie en oogoperaties voor apen
Na een pittige discussie gaat het verder naar de dierenverblijven. Van de drie verdiepingen krijgen we enkel de onderste te zien, omdat de andere verdiepingen steriel moeten blijven. De rondleiding wordt geleid door het hoofd van de afdeling. Hij wijst ons op een 15 jaar oude foto van een handjevol geforceerd lachende onderzoekers die zich rondom een lam op de operatietafel hebben geschaard. Schijnbaar emotieloos en met enige tegenzin laat hij ons een kijkje nemen door de ramen aan beide kanten van de gang, waar we geconfronteerd worden met de vragende blikken van de proefdieren in hun 'verrijkte kooien'.
Helaas zijn de operaties voor vandaag al gedaan, weet de man, zodat we geen dierproef te zien krijgen. Dat ligt geheel aan onszelf, mits we de discussie zouden hebben laten uitlopen. Vooral het feit dat onze gids ons weet te melden dat veel onderzoekers liever niet aan dit soort rondleidingen meewerken, doet mij vermoeden dat men dit opzettelijk zo gepland heeft.
Nu goed, het is op zich al pakkend genoeg om de dieren te zien wegkwijnen in al hun 'ongerief'. Eerst krijgen we de kippen te zien, die voorzien zijn van strooisel, zitstok en stofbad. Zij worden gebruikt voor immunisatie, wat betekent dat ze eieren moeten leggen waaruit anti-stoffen voor allerlei ziekten gehaald worden. De lengte van hun leven wordt bepaald door de hoeveelheid antistoffen die zij opleveren. Kortom: brengen ze niet meer genoeg op, worden ze gedood. Langer dan een jaar redden ze het niet.
Trots meldt onze gids dat het CDL over een heuse boerderij van 6 hectare beschikt, waar de meeste landbouwdieren tussen de proeven door naartoe gaan. Maar na een korte vakantie, moeten zij weer naar de horrorgang waar wij ons bevinden. De schapenkooi is momenteel leeg, maar drachtige schapen worden hier gebruikt voor onderzoek naar aangeboren afwijkingen zoals een open rug en blaasproblemen. Deze afwijkingen worden kunstmatig aangebracht bij de lammetjes. Dit zijn uiteraard heel zware, pijnlijke experimenten vol ongerief.
Terwijl er zich een discussie ontplooit tussen het hoofd van de afdeling en enkele Bite Back-activisten, kijk ik naar een varkentje dat zielig tegen de wand van zijn kooi ligt en met zijn kraaloogjes naar me opkijkt. Zij en haar familie worden door dokters gebruikt om een nieuwe radiotherapietechniek tegen leverkanker naar hartelust op te oefenen. Deze techniek kan ook en beter op mensen getest worden, maar onze gids zegt zelf dat hij zich nooit voor een dergelijk onderzoek zou aanbieden. Hetzelfde geldt ongetwijfeld voor dit varken. Maar dat zal de man kennelijk worst wezen.
Mijn hart breekt als we door het volgende raampje kijken. Rhesusaapjes in krappe ijzeren kooien, opeengestapeld als voorwerpen. Deze dieren worden gebruikt voor het perfectioneren van ooglensreconstructies. In tegenstelling tot de andere dieren in deze gang, worden zij niet gedood na afloop van het experiment maar moeten zij hier hun hele leven doorbrengen. Op een andere gang zit een Rhesusaap die hier al 32 ellendige jaren slijt. De apen krijgen ook namen toebedeeld en er staat zowaar een televisie - die overigens niet eens aanstaat - om de verveling tegen te gaan. Dat is blijkbaar wat hier onder dierenwelzijn wordt verstaan. Eén aap ijsbeert onophoudelijk in zijn smalle kooi over-en-weer: typische gedrag voor dieren die zich doodvervelen en onder stress staan. Of is hij onrustig omdat het bijna tijd is voor zijn favoriete soapserie ?
Voor de konijnen ziet het er al even beroerd uit: zij krijgen defecten in hun kaakbeenderen toegebracht, om aangeboren afwijkingen aan de kaak te onderzoeken. Vervolgens wordt er nagegaan hoe de botingroei evolueert. Nadien worden de konijnen gedood voor verdere ontleding. De meeste van hen zitten in groep, behalve de mannetjes, die elkaar zouden doden. De medewerker garandeert ons dat er dagelijks wordt bijgehouden of de konijnen pijn lijden en er ingegrepen wordt indien nodig. Wij stellen ons echter de vraag hoe zij aan een konijn zien hoeveel pijn het dier heeft. Blijkbaar beschikken de onderzoekers over een onfeilbaar zesde zintuig voor konijnenleed.
De cavia's aan de overkant, die ook in groep zitten, moeten dienen voor bloedonderzoek. Deze diertjes kunnen wel soms geadopteerd worden, net zoals dat vroeger met Retrievers gebeurde. Momenteel, zo meldt onze gids, zitten hier al een hele poos geen honden, maar binnenkort zou er terug een onderzoek met honden plaatsvinden. Katten hebben ze momenteel ook, maar die bevinden zich op de boerderij.
De ratten zitten in kleine, opeengestapelde ijzeren kooien en vervelen zich duidelijk dood. Zij worden oa gebruikt voor gedragsonderzoek. Zo worden bijvoorbeeld angst en paniekaanvallen bij de dieren opgewekt.
Tot onze verbazing treffen we ook vliegen en muggen, die gebruikt worden voor oa onderzoek naar malaria.
Liefhebberij voor de dieren ?
Schappen vol transgene muizen maken onze rondleiding compleet. Bij deze dieren worden genen weggehaald of toegevoegd. Deze muizen kunnen via gespecialiseerde firma's aangekocht worden, maar onze gids meldt ons dat we hier 48 unieke trangene lijnen treffen die ter plaatse worden gecreëerd en in stand gehouden.
De rondleiding eindigt aan de twee operatiekamers, waar echter niet meer veel te zien valt. Wel zien we drie konijnen in een kooi zitten in de voorbereidingsruimte, waar de dieren eerder vandaag onder narcose zijn gebracht alvorens ze onder het mes gingen.
Onze gids stelt dat hij dit doet uit 'liefhebberij voor de dieren' en dat hij mensen niet boven dieren plaatst. Blijkbaar vindt hij dat niet tegenstrijdig met zijn daden.
Het is met een vreemde knoop in de maag dat we de deuren van het CDL achter ons horen dicht vallen. We weten dat dit enkel het topje van de ijsberg is en dat er instanties bestaan waar het er nog veel erger aan toe gaat, maar toch zijn we aangedaan door wat we hier te zien kregen. Van dierenwelzijn hebben we in elk geval niet veel gemerkt.
Leen Raats
journalist/activist Bite Back
